DIY Audio Türkiye Forum

[hamist]

Biraz önce bir düşündüm de,
tarih olmuş zamandan geldiğimiz nokta arasında kısa bir gezinti
yapmak geldi içimden.

Ekte gördüğünüz devre, pilli bir çanta radyonun nispi olarak gelişmiş bir çıkış amplifikatörü.
Bir çok genç arkadaş bu gün geldiğimiz noktada transistörlerin atalarını bilmez.

Çevrenizde bilen birileri yok, bilgisayar ekranları hayal bile değilken,
bir kağıt parçası bilgiye ulaşmak için işyeri sahibi olup,
ciddi elektronik malzeme alımınız olmalıydı.

Biz acemi amatörler şemada gördüğünüz devreden 2W almak için yırtınırdık,
bilemezdikki 9V besleme ve 5 ohm hoparlor en fazla 1.8W verir.

Kaldı ki çok kere 1.5W ı aşmak çok zor olurdu,
nerede harmonik distorsion, S/N oranı, vs. vs. vs.

AD161-162 çifti ile yapılmış 6-8W bir devre bulacaksınız,
sonra diğer parçalar temin edilecek... hayal gibi...

Şimdi devre beğenmiyoruz,
(bu kesinlikle bir serzeniş değil,
keyifli bir ifade ile paylaşılmış bir söz dizini sadece.)


Şanslı sayıyorum kendimi, bizde değilse de,
dünyadaki gelişmelerin bu kadarını görüp,
zor da olsa temin edebildiğim
ve genç dostlarımın da aynı şansa sahip olduklarını görebildiğim için.

Çok iyi hatırladığım bir anektod:

Eski radyomuz iflas ettiği için parçalarını söküp bir kenara koymuştum.
EL84 vardı, bir de EF86 almıştım zar zor.
Çıkış trafosu ve besleme elemanlarını da kullanarak 6W bir amplifikatör yapmaktı
o zamanki düşüm.
Devreyi kurdum, evet çalışıyordu ama güç neydi?
Mahallemizdeki radyocu ile dost olmuştum,
O'na götürüp dinlettim ve sordum
-Kaç wattır?
5W vardır demişti, ki şimdi biliyorum ki,
o çıkış trafosu 3W tı.
-Daha fazla güç için ne yapmalıyım?
-Preamplifikatör ekle.
Ekledim tabii, ses yırtılıyor, tekrar bizim radyocuya sordum,
6W var... dedi.


Sonraki zamanlarda elektronik konusunda dağarcığımı doğru bilgiler ile
doldurma yolunda doğru kişilere rastlayıp, bunlara, o zamanların kaynakları
yabancı yayınlar ile güç katma düşüncemin peşinde bir yere kadar oldum...
sayıyorum kendimi.

Selam ve sevgilerimle...

not:Prensip olarak da olsa paylaşmak istediğim devrede
gördüğüm hatalar üzerine ek dosyayı değiştirdim.
Bu değişiklik gereği için özür dilerim.

[scarab]

bendeki eski philips çanta pikap'ın amfi katına benziyor ondada germanyum transistör vardı

[hamist]

bendeki eski philips çanta pikap'ın amfi katına benziyor ondada germanyum transistör vardı

İlk örnekleri trafolu olanlardı, sonraları NPN germanyumlar ile bu devreler uzun yıllar eşsiz kaldılar.
Sonrası şimdiki devreler.

[e_cag]

Keyifli yazınız için teşekkürler. ise zamanıma döndüm, 1985-1988'e. Germanyumları elime geçen eskilerde görmüştüm, güncel hiçbiryerde kullanılmıyorlardı artık. Bigi eksikliği aynen mevcuttu. Kitlerin içinden çıkanlarla Elektor'lar dışında basılı kaynak yok, internet ise hayal bile değildi. O zamanki hallerimi düşündükçe geçmişin zorluklarını daha iyi anlıyorum. Zaman geçti, internet yayıldı, İngilizce öğrendik, aramayı, okumayı, bilerek denemeyi öğrendik. Eski zaman insanları, kendini yetiştirmek için savaş vermiş olanlar daha bir kahraman görünüyor gözüme. Sayın Mansur Yılmaz'a bir kez daha saygılarımı sunuyoruum buradan vesile ile.

Saygılar.

[caglarm]

Çok güzel bir yazı,
şemadaki çıkış katını ben de yapmıştım...yan tarafı yarık dikdörtgen alüminyum içinde boyu bc107 den daha uzun transistörler ne günlerdi ama....en küçük direncin boyu 1,5 cm kadardı..tabi %10 toleranslı...altın sarısı %5 leri bulunca altın bulmuş gibi sevinirdik...
Opperman kitabım hala duruyor..edwin 20w çıkış katım da..daha eşelensem kimbilir neler çıkar.edding2000 alamadığımda parfümeriye girip oje istediğimde satıcının arkamdan pis pis sırıttığıma adım gibi eminim sabahlara kadar kibrit çöpü ile oje kullanarak devre çizdiğim geceler çok oldu...bu sevda gibi birşey sanırım..

[farfisa]

hey gidi günler heyy hamit hocam oc transistörleri hatırlıyormusun cam olanları kim ne derse desin germanyum transistörlerin kendine has nostaljik sesleri var zaten ac187,188,122,121,112 favori transistörlerimdi

[fatihcol]

Heygidi Bol harmonikli günler; Ac trlerimi ve oc lerimi hala atmadım Çocukluk hatırası nede olsa. Tba820 nin aktif olduğu yıllar.

[farfisa]

tba 810 u unutmamak lazım:D

[hamist]

Bir de
-vay bee... dedirten TCA830 çıktı sonunda.
12V ve 4W üfff... demiştik hani.

Yandan 2 kanat ortası delikli, soğutucuyu buraya nasıl bağlardık hani.


Bir gün bir arkadaşımın dual pikabı olduğunu öğrendim,
5 ya da 6 W mış, üstelik şeması da varmış.
Gidip dinledim, o neydi öyle, nasıl bir sesti.
Tabii dual hoparlor farkı da söz konusuydu.
Devresine baktım, bizim AC187-188 çifti gibi bir çift çıkış
aklımda kaldığı kadar AC181L ve AC182L.
Bilgi yine yok, bulabildiğim hiç bir katolog da yok.
Sanki Dual için özel olarak yapılmış.
Ama adam 19.5V ta çalıştırıp 6W gibi Dual kalitesinde bir çıkış almış.

E ben bunu 187-188 çifti ile deneyebilirdim.
Denedim de, emiterlerin birleştiği noktada 0.5 ohm direnç vardı fark olarak
görünürde.
Kalın bir paslanmaz çelik parça bulup çıkış transistörlerini buraya kenetlemiştim.
Voltajı ayarladım, tamam 19.5V diyordu kıytırık 10KohmV ölçü aletim.
Sorun gözükmedi yüklenene kadar, sonra yüke verildi.
Kablodan yaptığım makaronların içinde bizim 187-188 lerin ayakları kızardı önce
sonra sustu fişi çekene kadar.
Germanyumun avantajı gibiydi soğuduğunda yeniden çalışması,
sonraki zamanlarda çıkan silisyumlarda böyle bir şans olmuyordu.
Tekrar denendi, tekrar denedi
sonuç yanık makaron kokusu ve kısa süreli ilk defa 6W gibi bir güç...

Şimdi 100W yerine,
abi bunun 300W ı olan yok mu?



Selamlar dostlarım...

[hamist]

hey gidi günler heyy hamit hocam oc transistörleri hatırlıyormusun cam olanları kim ne derse desin germanyum transistörlerin kendine has nostaljik sesleri var zaten ac187,188,122,121,112 favori transistörlerimdi

OC transistorler bir önceki nesildi push-pull çıkışlara göre.
Trafolu sürücü ve çıkışlarda kullanılmıştı,
siyah boyalı kılıf içinde cam transistörler.

Şimdi o kadar alana mikroişlemci sığıyor.


BF194-195 RF transistörleri nasıl sükse yapmıştı ilk çıktığı günlerde.

İlk gördüğüm entegre 3V Philips bir minik radyodaydı,
IF devresinde kullanılmıştı ve sonraki yıllarda elime geçen dökümanlarda
içinde 5 transistör vardı.
Şimdi roman sığıyor o boyutlara.