DIY Audio Türkiye Forum

[sabitsalınım]

Elektronikçimde görüp görünümünü beğendiğim 20cm hop. ile bir çift kabin yapmaya karar verdim.İki gündür 25W ile her frekansta denememe rağmen yakamadım.Ve ses kalitesi dikkate alınarak incelendiğinde 10 milyona çok bile iyi gibi görünüyor.Daha önceleri de yaptığım gibi plastik yada kalın karton gibi malzemelerden onlarca kutu yaparak hoparlörün ihtiyacı olan kabin hacmi ve şekline tahminen yaklaşmaya çalışıyorum.Bu benim deneysel kabin hacmi belirleme uygulamam.Tabi verileri bulunmayan hoparlörler için.Dün bir de 2 yada sanırım 3 milyona piezo tweeter aldım.Yanına bir takımda bir arkadaşım için inanılmaz kalitesiz ve çok yüksek seviyede ses çıkaran bir milyoncularda satılan araba tizlerinden aldım.Ben aşağı yukarı aynı kalitede ses çıkarmalarını beklerken resmini eklediğim tweeter çok güzel çıktı.Yani bir hi-fi beklentisi içinde olmadan bakıldığında mükemmel diyebilirim.Hoparlörü de aynı şekilde beğenince hevesim arttı gerçekten.Kullanılmasa bile bir köşede en azından "güzel çalan" bir çift kabinim bulunsun istiyorum.Aklımda bir de yine aynı dercece ucuz olanlarından mid almak var ama daha önce denediklerimin hepsi çok fazla ses çıkardığından çekiniyorum.Yani öyle ki kabini megafon gibi bir şeye çeviriyorlardı.
Birkaç tane de sorum var tabii.Bahsini ettiğim 20cm lik hoparlörün bağlantı terminallerinde küçük,dar olan fiş (-) büyük,geniş olan ise (+) olarak belirtilmiş.Bildiğimiz gibi doğrusu bunun tam tersidir birbirinin aynı fişler kullanmayan hoparlörlerde.Ben kutupların perçinli olduğu malzemedeki kuplaja uygun bağladım ama içim rahat değil.Bu konuda yardımlarınızı bekliyorum.
Diğer sorum piezolar hakkında.Bunların crossover kullanımlarında bildiklerimiz dışında bir farklılık var mı? Herhangi bir crossover kullanabilir miyim? Empedans konusunda sıradan tizlere ilaveten bilmem gereken birşey var mı? Çünkü bildiğiniz gibi avometre bu konuda pek yardımcı olamıyor. Hoparlöre paralel bağlandığında ohm değerinde değişiklik gözlenmiyor.
Bir de başıma az önce gelen ilginç bir anfi yanması olayını paylaşayım.Belki daha önce başına gelen vardır.Fişini takıp ses aldım ve plastik olan pot kafasına sesi açmak için dokunur dokunmaz şiddetli bir vınlama ile hoparlörlede gerilme..Amatör olan bu tip devrelerde bu tip durumlar için sürekli yakınımda bulunan AC fişini gözle görülemeyecek hızda çektim ancak sadece hoparlörleri kurtardım.Anfi maalesef mort.Sadece aşırı elektrik yüklenen nylon tişörtümden şüpheleniyorum.Yaklaşık bir aydır kullandığım anfide hiçbir sorun yoktu.Ve hatta STK4141 olan entegresini STK4161 ile değiştirdim şu anda kullanıyorum.Mekanik bir sorun da olamaz yani.Herhangi bir temas gibi birşey mümkün değil.
Sabah sabah ne kadar masraflıyım değil mi Herkese iyi günler.

image shack şu aralar saçmaladığından resim ekleyemedim.Ama ilerleyen saatlerde görebilirsiniz.

[Hazar]

Resim eklemek için artık Imageshacka ihtiyacınız yok, forumun kendisinin özelliği var
Cevap yazarken Gönder butonunun altında seçenekler göreceksin. Eklenti yüklemesi'ni kullanıp resimlerini atabilirsin.

[hoparlör]

Sadece Piezo tweeter kısmına cevap vereyim.

Bir ara çok moda olan bu ses canavarları yüksek ses basıncı ve kaliteli sesleri ile ancak seslendirme amaçlı kullanılabilir.

Nedeni de orjinal Motorola, sonra üretimi Mexico CTS olan bu canavarların çok yüksek empedansa sahip olmaları, ses frekans bantlarının 4-27-50-100 KHz gibi geniş olmaları ve 92-94dB gibi hatırladığım ses basınçları ile ev için fazla cırtlak olmalarıdır. Sorunlarından bir tanesi de horn tasarımına sahip olduklarından kısa mesafelerde doğrusal aks üzerinde değilseniz duyumsal olarak tatmin olamamanızdır. Kubbe (dome) tizler bu açıdan daha avantajlıdır. Ayrıca biraz uzun süre dinlediğinizde fazla ultrasonik ses baş ağrısı yapabiliyor. Cevap zamanı açısından da hareketli mebran felan olmadığı için son derece süratlidirler, uygun bir hoparlör eşlemesi ile, özellikle yüksek SPL'e sahip oldukça iyi sonuç verirler.

Tüm bunlara rağmen ben 22 sene önce aldığım Motorola piezolarımı ara sıra severek dinlerim.

Piezo'lar crossover gerektirmezler, aslında bağlandıklarında 0.13u kondansatör gibi davranırlar, empedansları 50 ohm civarındadır ama bu tiplerine göre değişebilir. Bu da amfi çıkışında kapasitif bir yük oluşturduğundan özellikle yüksek frekanslarda osilasyona yol açabilir. Etrafta yarasa varsa hepsi tepenize doluşacaktır

Bu konuda seri olarak 10-50 ohm arası bir direnç bağlanması tavsiye edilir. Ancak ideali paralel olarak 8-16 ohm bir direnç bağlamak ve hatta seri bir kondansatör ile basit bir 6 dB/oktav filtre yapmaktır diyorlar. Ben her ikisini de denedim, ses açısından bağladığınız kondansatöre (4,7u kutupsuz) göre kesim frekansı değişmekle birlikte ses basıncı ve kalitesi açısından hiç bir değişiklik olmuyor, söylenen de bu zaten. CTS'in powerline serisinde bu direnç içeriden eklenmiş, dolayısı ile birşey yapmaya gerek yok. Tüm bunlar ise sadece amfiyi korumak içindir, hoparlörü değil.

Profesyonel crossover devrelerinde ise küçük bir ampul bağlanır ve yük arttığında lambanın yanması ile iç direnci artar ve hoparlör ve amfi korunmuş olur. Böyle bir devreyi kullandım, ama devrenin piezo sürücüler için tasarlandığını anlayıncaya kadar dome tipleriyle neden iyi olmuyor diye boğuştum.

Tüm bu anlattıklarım ise orjinal Motorola veya CTS üretimi olanlar içindir. Son örneklerini Ece'de görmüştüm. Çin malı olanlar için söylenen sadece plastik çöp oldukları. Ama deneme yapılabilir, ses kalitesini belirleyen dışındaki plastik değil içindeki piezo kristaldir. Çinlilerin bunu 3-5 YTL'ye satılan plastiklerin içine ne kadar koydukları tartışılır.

Ekte benim elimdekilerin resmi var, arşivden buldum. Yalnız montaj şekli yanlıştır, bendeki recessed yani arkadan/içten montaj tiplidir, üst kenarının kabin yüzeyi ile aynı seviyede olması gerekir, aksi takdirde tiz ve basların hızları farklı olduğundan önce tizleri sonra basları duyarsınız. Çin malı olanlar genelde surface/yüzey montaj tipi, sizin için sorun olmayacaktır.

Başarılar.

[e_cag]

Hoparlörlerin polarite kontrolü için:

1.5 voltluk kalem pilden hoparlöre dc gerilim verin. koni dışarı doğru hareket ederse pilin artı ucu hoparlörün artı ucuna bağlıdır. 1.5 volt dc yetmezse belki 3 volt da denenebilir ama çok abartmadan. pile bağlı kablolardan biri hoparlörde sabitken, diğer kabloyu hoparlörün konnektörüne değdirip çekin. Bir pıt sesi eşliğinde koni dışarı doğru hareket etmeli.

[e154]

Çin malı olanlar için söylenen sadece plastik çöp oldukları. Ama deneme yapılabilir, ses kalitesini belirleyen dışındaki plastik değil içindeki piezo kristaldir. Çinlilerin bunu 3-5 YTL'ye satılan plastiklerin içine ne kadar koydukları tartışılır.

ben bi tesadüf açmıştım, piezonun yarısı içindeki plastik kanala sıkışmış vaziyette idi çalışıyormuydu denemedim.

[sabitsalınım]

Benim elimdekiler de sizinkilere fazlasıyla benziyor sanırım.Dediğim gibi bende çok yüksek seviyeli ses bekliyordum ancak ses seviyesi gayet normal.
Herkese verdiği bilgiler için teşekkür ederim.

Hoparlörün resmini de ekliyorum.
Tabbi ki etiketinde iddia ettiği kadar güçlü değil Benim tahminime göre aşılmaması gereken güç 30w civarında.

[sabitsalınım]

bu bir çift hala elimde ve hala kabinsiz.ve tahmin edebileceğiniz gibi hiçbir verisi yok. bunlara yine 10-20 civarı olan dome tweeterlardan ekleyerek kabinleri yapmayı düşünüyorum.fakat litre konusunda bir fikir edinemedim.tam kapalı kabin yapacağım.tam bir değer zaten belirleyemeyeceğimizden yaklaşık bir değer istiyorum arkadaşlar.fikri olan var mı ?

[Onur Ilkorur]

Size bu tür piezzo tiz sürücüler için faydalı olabileceğini düşündüğüm bir tavsiyede bulunabilirim.

Bu hoparlörlerin eksenleme gibi bir sorunu olmadığı için rahatlıkla arkasını açabilirsiniz. Tahmin edebilirim ki, tiz sürücülerin hassasiyetleri yani 1watt'a karşılık ürettikleri 1metredeki ses basınç seviyesi, alçak frekans sürücüsünden daha yüksek olacaktır. Daha dengeli bir sese sürücülerin hassasiyet seviyelerini eşleyerek ulaşabilirsiniz.

Bunu yapmanının bazı yolları var, voltaj bölücü kullanmak gibi (L-Pad). Diğer yandan verim (sensitivity, hassasiyet) aynı zamanda hoparlörün membran ağırlığına bağlıdır. Yani hoparlörün membran ağırlığı 4gram ise ve bu değerdeki hassasiyeti 90dB ise, eğer membran ağırlığını 8gram yaparsanız hoparlörünüzün hassasiyeti 84dB'e düşer (ağırlıkx2=-6dB). Bununla beraber frekans cevabında da değişiklikler olacaktır, fakat, daha önemlisi hassasiyet seviyeleri dengelenecektir.

Eğer piezzo sürücünüzün membranına ağırlık ekleme şansınız olabilirse, bunu denemenizi öneririm. Bu tür sürücüler için 1gram'dan daha düşük ağırlıkları deneyebilirsiniz. Örnek olarak membran üzerine pamuk yerleştirmek, üzerini inceltilmiş tutkal ile kaplamak gibi. Fakat, düşük bir değerden başlayıp, ağırlığı dinleme testleriniz ile arttırırsanız daha doğru bir yaklaşım sergilersiniz. Belki kolay değiştirilebilir malzemelerle başlayıp, tam değere karar verdiğinizde kalıcı çözümlere gidebilirsiniz.

Onur

[sabitsalınım]

Piezolarda benim bildiğim kadarıyla hareketli eleman yok.Haliyle membran ağırlığı arttırmak gibi bir durum söz konusu değil eğer düşündüğüm doğruysa.
Diğer hoparlörler için ise frekans karakteristiği hassasiyet kadar hatta daha önemlidir.İkisinden de feragat edilemez bence hele ki bu kadar kalitesiz bir üründe. Piezo kullanmak zaten bu sebeple anlamsız geldi.Belirttiğim gibi dome bu iş için daha iyi olacak.

[Onur Ilkorur]

Ses yayınımının hareket ile ilgisi konusu bence bir piezzo elemanının performansını arttırma konusunda detayına girilemesini gerektirecek kadar önem taşımıyor. Tabii ki tüm basınç yayınımı yapan parçalar titreşiyor ve doğal olarak denge konumları etrafında hareket ediyorlar.

Piezzo elemanı bir seramik parça ve bir de metal diaframdan oluşuyor. Seramik parça metal diaframa yapıştırıldığı için kutuplarına uygulanan gerilim sonucunda onu mekanik olarak deforme ediyor ve bu deformasyonun sonucu da ses basıncı elde ediliyor. Metal parça küçük bir koni membrana bağlı. Membran da doğrudan horn yüklemeli sisteme yayınım yapıyor. Eğer metal parçaya ya da membrana ağırlık eklerseniz sistemin toplam verimi bundan etkilenecektir. Kütleyi arttırarak sistemdeki yenilmesi gereken atalet kuwetini arttırıyorsunuz. Sistem kütleyi harekete geçirmek için daha fazla kuwete ihtiyaç duyuyor ve aynı güç için daha düşük ses basınç seviyesi elde ediliyor.

Hoparlörlere kütle ekleyerek birçok şey yapabilirsiniz. Frekans karakterlerini değiştirebilirsiniz, rezonans frekansları değişir, eğer membran üzerinde belirli bölgelere kütle yerleştirirseniz bazı istenmeyen tepe ve çukurları frekans karakterlerinden silebilirsiniz ve çalışma bölgelerini kaydırabilirsiniz. Bunlar her zaman hoparlörü olduğundan daha kötü bir duruma sokacak demek değildir.

Anladığım kadarıyla elinizde sadece bir multimetre var. Bununla yapabilecekleriniz sınırlı. İçinde bulunduğunuz durumda dinleme ile ayar yapacağınız düşüncesine vardım ve böyle bir öneride bulundum.

Kolaylıklar
Onur